دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد کاظم نیریزی(فرزند محمد رحیم) »
      محمد کاظم فرزند محمد رحیم نیریزى، از خوشنویسان قلم نسخ در سده 13 ه . ق. است که با توجه به آثار به جا مانده از او، مى ‏بایست در اواخر سده دوازده و نیمه اوّل سده سیزده زیسته باشد.      از او دو اثر باقى مانده که به معرفى آنها مى‏پردازیم. 1ـ صحیفه سجادیه: مذهب مرصع به قلم نسخ، کتابت خفى خوش با رقم و تاریخ: «... حسب‏ الخواهش ... سید مسیح ... و اناالعبد ... ابن محمد...

تذکره الاحباب فى بیان التحاب(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...

مکتوبات(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 مکتوبات: این اثر شامل نامه ‏ها و پاسخ هایى است که در جواب سؤال برخى نگاشته است. در ضمن، نامه ‏هایى نیز در موضوعات عادى و معمولى از او موجود است. مهمترین این مکتوبات رساله عرفانى است که در سال 1170 ه . ق. خطاب به محمدهاشم شیرازى نوشته است. او در این رساله از رابطه جزو و کلّ و پیوستگى آنها سخن به میان آورده و گفته است: «همچنان که جزو بدون کل وجود ندارد، کلّ هم...

برخى از عالمان گمنام (یا منسوب به) نیریز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
     1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضى‏دانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد .     2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن ‏الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى‏ عدد از بخت مى‏ خواهم مدد        ...

شرح احوال میرزا محمد شفیع نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا محمد شفیع نیریزی »
      میرزا محمد شفیع منجم نیریزى، از عالمان و خوشنویسانِ سده دوازدهم هجرى قمرى است.      از زندگانى و شرح حال وى هیچ اطلاعى در دست نیست. تنها مى ‏دانیم که او در شمار بزرگان عصر خود بوده و اثرى که با عنوانِ صیغ مشکله از او باقى است، نشان دهنده توانایى و تبحر او در علم صرف است.      محمد شریف خونسارى که ظاهرا از شاگردانِ وى بوده، حل چند صیغه مشکل عربى را از محمدشفیع پرسیده و جواب...

شرح احوال و زندگانی محمد ابراهیم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد ابراهیم نیریزی-متخلص به ساکت(فرزند محمدشریف) »
  محمدابراهیم فرزند محمد شریف، متخلص به ساکت، از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ سده سیزده و چهارده هجری قمری است. شرح احوال و زندگانی وی به‌تفصیل در فصل شاعران و ادیبان خواهد آمد و در اینجا به دلیل اینکه آثاری نیز کتابت کرده، ذیل شرح احوال کاتبان و خوشنویسان با عنوان «محمدابراهیم نی­ریزی» از او یاد می‌کنیم. امّا چون جنبه ادبی او ارجح است، در آن فصل مفصلاً به معرفی او و آثار ادبی وی خواهیم پرداخت. محمدابراهیم در پایانِ سده...

رساله فی المصادره المشهوره لاقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
در منابع متقدم اسلامی، چون الفهرست ابن ندیم، آثار ابوریحان بیرونی، طبقات الامم و ... از این اثر نامی برده نشده است. چنانکه از عنوان آن آشکار است و سوتر نیز احتمال داده، این رساله به‌احتمال بخشی از کتاب شرح اصول اقلیدس نیریزی است. از این رساله چندین نسخه موجود است: نسخه‌ای به شماره ۵۹۲۷ در برلین؛ نسخه‌ای به شماره ۷ /۲۴۶۸ در کتابخانه ملّی پاریس ؛ نسخه‌ای به شماره ۵/۳۳۱ در کتابخانه آصفیه حیدرآباد  و نسخه‌ای به شماره ۵۹۷ در کتابخانه...

تحمیدیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  تحمیدیه: رساله‏ اى عرفانى است به نظم و نثر در توحید، معارف الهى، نفى اشتراک لفظى و معنوى از حق که مؤلف، آن را به آیات و احادیث معصومان (ع) مزیّن ساخته است. با توجه به محتوى و مضمون این رساله، به نظر مى‏ رسد که ترجمه و شرح منظومى بر «خطبه الوسیله» و برخى از احادیث و سخنانِ امیرالمؤمنین (ع) باشد. برخى این رساله را «رساله عرفانى» و «رساله در معارف الهى» نامیده ‏اند . لک الحمد یا...

ترجمه و شرح دعای صباح(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ترجمه و شرح دعاى صباح: این اثر ترجمه ‏اى منظوم است از دعاى صباح منسوب به حضرت امیرالمؤمنین على (ع) که قطب‏ الدین به درخواست «بعضى برادران دینى و دوستان یقینى» تصحیح و ترجمه و در برخى موارد شرح کرده است.      در فهرست کتب خطى کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسى، مقدمه این دعا، مفتاح الفتوح و رموزالکنوز نامیده شده است .     او نخستین بار در سال 1130 ه . ق. نسخه ‏اى از این اثر را به...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...